Tao - Mày

Ngày còn đi học, mình vẫn thường gọi bạn bè chơi với nhau là "Mày" và xưng là "Tao". Cái chữ "mày-tao" ấy nghe sao thân thiết thế. Nó đã gắn với cả tuổi thơ của mỗi một con người. Thậm chí, còn có cả cụm từ "con chó này" nữa. Bố mẹ lúc đầu nghe thì hơi hoảng hốt. Nhưng rồi cũng quen vì phải là bạn thân mới được gọi bằng cụm từ đó thôi.

Sau này lớn lên, đi làm, cụm từ "mày-tao" vẫn tiếp tục gắn liền với những tình bạn gần gũi, chân thật. Không biết có phải với người Việt Nam, cụm từ này giúp xóa nhòa khoảng cách xã giao, bóng bẩy, hình thức bên ngoài không, nhưng với mình, gọi bạn là "mày" chứa đựng nhiều tình yêu thương hơn bản thân nội hàm từ đó.

Bố mẹ nhiều lúc cũng gọi con cái là "mày", xưng "tao". Đó là những lúc bực mình. Cách gọi này hoàn toàn không tốt. Nhưng là con cái, có thể chấp nhận được, vì "mày" hay "tao" được coi là hô ngữ nhiều hơn. Công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ cao hơn gấp bội bội lần sự trút "bực mình" ấy. Vả lại, càng lớn, đối với con cái, hô ngữ này càng ít có giá trị.

Nhưng cô giáo gọi học sinh là "mày" ngay trong lớp học thì quả thật rất khác. Rất khác đấy. Trong môi trường sư phạm, mà mình là mẫu mực của tính sư phạm, để học trò noi theo, mà lại chỉ thẳng tay vào mặt học trò mà nói "mày" thì cá nhân mình không thể chấp nhận được. Nhất là khi học trò còn rất nhỏ.

Nghe cô cháu gái thuật lại lời cô giáo nói với nó "Mày đau mắt thế mà mẹ mày còn cho mày đến lớp làm gì. Sao mày không ở nhà luôn đi", mình lặng đi, không nói được lời nào. Mới hôm qua thôi cô giáo còn dạy học sinh " Ở trường cô giáo như mẹ hiền", mà hôm nay cô xử sự như thể học trò là một biến thể lạ, một dạng virus lây lan. Mà, thực ra, cháu không phải bị đau mắt đỏ, bệnh có thể lây cho cộng đồng. Cháu dụi mắt khi tay có hóa chất, nên mắt phản ứng, sưng đỏ lên. Là một người bình thường, cô giáo hoàn toàn có thể nhận thấy đây không phải là bệnh lây lan. Thậm chí, nếu nghi ngờ, cô có thể liên lạc với gia đình hoặc phòng y tế của trường để xác nhận bệnh của học trò. Dù gì đi chăng nữa, trách nhiệm và tính mô phạm trong giáo dục không cho phép cô gọi học trò là "mày" như thế. Câu nói ấy của cô làm tổn thương học trò, và cả gia đình học trò nữa. Mình thực sự không biết có quá xét nét không, nhưng những người thày/cô giáo như thế không xứng đáng đứng lên bục giảng để trồng người.

----------------------------------